Hé lộ 5 nguyên nhân dẫn đến đột quỵ ở người cao tuổi - căn bệnh gây tỉ lệ tử vong thứ 3 sau ung thư và các bệnh về tim mạch. Mỗi năm, tại Mỹ, có khoảng 600.000 người mới mắc và tái phát đột quỵ, trong đó, có khoảng 160.000 người tử vong. Dưới đây là những nguyên nhân đột quỵ ở người cao tuổi được các chuyên gia tổng hợp và cảnh báo.
Đột quỵ hay tai biến mạch máu não là tình trạng bệnh lý xảy ra đột ngột, tỷ lệ tử vong cao và để lại di chứng nặng nề cho những người mắc phải. Đây là thể bệnh đặc trưng bởi hiện tượng máu lên não bị gián đoạn đột ngột do nhồi máu não hoặc xuất huyết não. Theo thống kê của Hội Đột quỵ Mỹ, cứ mỗi 45 giây trôi qua, trên thế giới lại có một người đối diện với bệnh đột quỵ và cứ 3 phút trôi qua, thế giới lại có một người tử vong do đột quỵ. Tại Việt Nam, con số đáng báo động là mỗi năm có khoảng 200 nghìn người mắc phải, 50% trong số đó tử vong chủ yếu là người già. Vậy nguyên nhân nào khiến người già gặp đột quỵ?
Đột quỵ là tình trạng bệnh nguy hiểm thường gặp ở người cao tuổi
5 nguyên nhân dẫn đến đột quỵ ở người cao tuổi nhanh chóng
Đột quỵ hay vẫn còn được gọi là tai biến mạch máu não xảy ra khi máu không tuần hoàn đầy đủ đến não và gây thiếu não, khiến các chức năng trong não bị đình trệ. Lâu dần, tình hình trở nên thực sự nghiêm trọng khi bị cao huyết áo gây kịch phát và vỡ mạch máu não. Hoặc đột quỵ cũng xuất hiện khi có các cục xơ vữa, cục máu đông làm tắc nghẽn mạch máu, gây tình trạng thiếu máu não, nhồi máu não và dẫn đến đột quỵ bất ngờ.
1. Đột quỵ do tăng huyết áp
Tăng huyết áp là yếu tố chính gây ra bệnh đột quỵ não ở thể xuất huyết não. Huyết áp tăng cao và thường xuyên không thể kiểm soát được, là nguy cơ hàng đầu gây vỡ mạch và xuất huyết não. Theo thống kê cho thấy, xấp xỉ 30% người già bị đột quỵ não là do có nguy cơ từ bệnh cao huyết áp lâu ngày. Con số này đang giảm ở những người có độ tuổi dưới 45.
2. Đột quỵ não do tim
Cục máu đông ở thành mạch máu gây ra tình trạng đột quỵ
Đây cũng là bệnh lý hay gặp ở những người cao tuổi. Nguyên nhân đột quỵ ở người cao tuổi bao gồm những bệnh lý của tim thường tạo ra các cục huyết khối bên trong các buồng tim rồi di chuyển lên não và gây tắc mạch máu. Điển hình trong số đó là một số bệnh về tim như hẹp hai lá, suy tim, bị nhồi máu cơ tim.
3. Đột quỵ não do đái thái đường
Bệnh đái tháo đường tăng dẫn đến nhiều biến chứng, đặc biệt là biến chứng về các mạch máu, sự tổn thương thành mạch trong bệnh lý này chính là nguyên nhân dẫn đến bệnh đột quỵ tim mạch (điển hình nhất là nhồi máu cơ tim và đột quỵ não dạng xuất huyết).
4. Đột quỵ não là do vỡ phình mạch não và vỡ tĩnh mạch não
Một trong những nguyên nhân dẫn đến đột quỵ quan trọng, được cho là yếu tố nguy cơ hàng đầu chính là do bị vỡ phình mạch não và tĩnh mạch não. Túi phình động mạch não thường được đặt tại vị trí các vòng nối động mạch ở phía nền sọ ( trong y khoa gọi là đa giác Willis). khi bị vỡ, các túi phình sẽ gây xuất huyết mạng nhện. Đối với tĩnh mạch não-búi thông động thường có nguyên nhân chủ yếu là do bẩm sinh. Khi máu đi vào thẳng tĩnh mạch não ( mà không chuyển tiếp qua hệ mao mạch) sẽ tạo nên những túi phồng lớn.
Phương pháp xử lý khi bị đột quỵ giúp thoát khỏi tử vong
5. Đột quỵ não do xơ vữa động mạch là phổ biến
Xơ vữa động mạch là nguyên nhân dẫn đến đột quỵ ở người cao tuổi rất phổ biến, tuổi càng cao thì nguy cơ này cũng tăng dần. Ngoài ra, một số bệnh lý như hội chứng kháng phospholipid, bệnh hồng cầu lưỡi liềm…cũng có khả năng gây tắc mạch máu và đột quỵ.
Các nguyên nhân dẫn đến đột quỵ ở người già
Làm gì để phòng ngừa các nguyên nhân dẫn đến đột quỵ ở người cao tuổi?
Đi kèm những yếu tố chính gây ra bệnh đột quỵ kể trên là những yếu tố nguy cơ như: nghiện rượu, nghiện thuốc lá, sử dụng chất ma túy, chế độ ăn uống nhiều chất béo, đường, ít rau xanh cùng hoa quả, sử dụng các loại thuốc tránh thai… Qua đó, để thực hiện phòng ngừa đột quỵ, ta cần thực hiện những yêu cầu như sau:
1. Thay đổi lối sống tích cực
Để phòng ngừa đột quỵ, cần phải thay đổi lối sống cùng chế độ ăn uống, ngủ nghỉ để có sức đề kháng tốt và khả năng chống lại các loại bệnh tật. Đối với những người bị cao huyết áp, xơ vữa động mạch hoặc thiếu máu…cần phải được chữa trị một cách dứt điểm. Ngoài ra, cần phải thường xuyên vận động để có sức khỏe tốt và cơ thể dẻo dai hơn. Dưới đây là một số bài tập đơn giản để hỗ trợ phòng chống đột quỵ ở người già:
Nắm tay: Tràn máu não liên quan đến phương thức vận động, thói quen sinh hoạt của người bệnh, thiếu vận động thì thành mạch máu não phải rất yếu, dễ gây ra vỡ nứt, vì vậy người bệnh nên hoạt động tay trái nhiều, cách làm như sau: Mỗi sáng, trưa, tối nắm tay không 3 lần, mỗi lần nắm từ 400- 800 lượt.
Nhún vai: Nhún vai có thể làm cho thần kinh, huyết quản và cơ bắp phần vai thư giãn, hoạt huyết thông mạch, để cung cấp động lực cho lưu lượng máu ở động mạch cổ lưu thông vào não. Cách làm như sau: mỗi sáng tối nhún vai theo động tác lên xống, mỗi lần thực hiện 4-8 phút.
Lắc đầu: Cách làm là: ngồi thẳng, thư giãn cơ bắp vùng cổ, sau đó chuyển động đầu theo hướng trước, sau, trái, phải, mỗi lần thực hiện 30-50 lần, tốc độ chậm, làm 3 lần mỗi ngày, người bị huyết áp thấp có thể nằm ngửa để tập.
Massage cổ: Cách làm là: hai sau chà xát vào nhau cho nóng, mát xa hai bên trái phải của vùng cổ, tốc độ nhanh một chút, đến lúc da phần cổ đỏ lên là được.
Chế độ ăn cho người bị tai biến mạch máu não phục hồi nhanh chóng
Thay đổi lối sống tích cực phòng ngừa bệnh đột quỵ ở người cao tuổi
2. Sử dụng các loại thực phẩm chức năng và dược phẩm
Bổ sung các kiến thức về đột quỵ ở người già là yếu tố cần thiết để phòng ngừa căn bệnh này. Có rất nhiều lời khuyên từ các chuyên gia cùng các khóa hội thảo, tập huấn về đột quỵ. Khi tham gia những khóa học này, người bệnh sẽ nắm được những thông tin về bệnh đột quỵ, cách phòng tránh và cách sử dụng thực phẩm chức năng, dược phẩm cho người đột quỵ đúng cách.
Hiện nay có nhiều sản phẩm thực phẩm chức năng hỗ trợ dự phòng, hỗ trợ cấp cứu và hỗ trợ phục hồi di chứng sau đột quỵ như an cung ngưu hoàng hoàn, ngưu hoàng thanh tâm, hoa đà tái tạo hoàn,… Các sản phẩm này đều được bào chế từ nguyên liệu đặc biệt, được nhập khẩu từ Hàn Quốc, Trung Quốc hoặc Triều Tiên. Mỗi sản phẩm có giá thành và cách thức sử dụng khác nhau. Dưới đây là một số sản phẩm an cung ngưu hoàng hoàn hiện đang được phân phối tại https://www.thuoctimmach.vn mà người tiêu dùng có thể quan tâm, tìm hiểu hoặc gọi điện trực tiếp đến hệ thống để được giải đáp:
3. Mẹo phòng ngừa đột quỵ cần phải biết
Vào mỗi buổi sáng sớm khi thức dậy, người già không nên ngồi dậy ngay mà nên nằm từ 3 - 5 phút sau đó mới từ từ ngồi dậy. Việc nằm như vậy sẽ giúp cho huyết áp của người bệnh tăng dần và tránh được nguy cơ thay đổi huyết áp đột ngột. Người già bị cao huyết áp hay tim mạch hoặc có tiền sử về bệnh này không nên tập thể dục vào buối sáng mà nên tập vào buổi chiều.
Ngoài những cách trên, người cao tuổi cũng có thể tham khảo một số loại sản phẩm Đông y ở dạng thực phẩm chức năng như: Hoa đà tái tạo hoàn, an cung ngưu hoàng hoàn… Đây là những sản phẩm có khả năng hỗ trợ phòng ngừa và điều trị đột quỵ khá hiệu quả.
Hồng Anh
Tham khảo: Nguyễn Lân Việt